Το 2000 ο Φίλιπ Ρόθ μας δίνει ένα κορυφαίο μυθιστόρημα, «Το Ανθρώπινο Στιγμα», πολυβραβευμένο και για ένα τμήμα της κριτικής, ανάμεσα στα καλύτερα μυθιστορήματα του 21ου αι.. Το 2003 ο Ρόμπερτ Μπέντον το σκηνοθετεί με πρωταγωνιστές μια πλειάδα σπουδαίων ηθοποιών (Άντονι Χόπκινς, Νικόλ Κίντμαν, Εντ Χάρις κ.α.), κινηματογραφώντας μια πολυβραβευμένη ταινία ενός δύσκολου στη μεταφορά στην οθόνη μυθιστορήματος.

Με «Το Ανθρώπινο Στίγμα» ο Φίλιπ Ροθ ολοκληρώνει τριλογία μυθιστορημάτων που ανατέμνουν την αμερικανική κοινωνία -τα άλλα δύο είναι το «Αμερικανικό Ειδύλλιο» και «Παντρεύτηκα ένα Κομμουνιστή»- που αναφέρονται σε τρεις συγκεκριμένες συγκυρίες της αμερικανικής σύγχρονης ιστορίας, με χρονική σειρά: μακαρθισμός, πόλεμος Βιετνάμ και σκάνδαλο Κλίντον. Κεντρικό θέμα θα λέγαμε του πολυεπίπεδου βιβλίου και ταινίας αποτελεί η έννοια της «πολιτικής ορθότητας» (political correctness), έννοια που θεωρώ ότι αξίζει να μας απασχολήσει μιας και τι συναντάμε πολύ συχνά, έχοντας τεράστιες πριν απ’ όλα ανθρωπολογικές επιπτώσεις.

Η έννοια της πολιτικής ορθότητας θα μπορούσε να ειπωθεί ότι εκκινεί από αγαθές προθέσεις. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι αίρεται και το γεγονός ότι «ο δρόμος προς την κόλαση είναι στρωμένος με αγαθές προθέσεις» κατά το κοινώς λεγόμενο. Σαφώς υπάρχουν λέξεις και φράσεις που μπορούν να απομειώνουν και να προσδιορίζουν απαξιωτικά πρόσωπα και καταστάσεις, συμβάλλοντας στη δημιουργία κοινωνικών αποκλεισμών σε μειοψηφίες. Όπως επίσης σαφώς η πολιτική ορθότητα επικράτησε ως αντίληψη σε εποχή σχετικισμού, σε εποχή που μοιάζει σαν οι σοφιστές να παίρνουν την ιστορική τους ρεβάνς. Όλα αυτά βέβαια δεν μπορούν να είναι αποχρωματισμένα πολιτικά και αρκετές, αν όχι στην πλειοψηφία τους, φορές υπηρετούν εντέλει συγκεκριμένες πολιτικο-οικονομικές βουλήσεις με αντίκτυπο σε όλη την υφήλιο (ας σκεφτούμε π.χ. την απαλοιφή των όρων πατέρας-μητέρα και την αντικατάστασή τους από τους όρους γονέας α και γονέας β…). Σε κάθε περίπτωση η ταινία δίνει εναύσματα για ποικίλο προβληματισμό και συζήτηση, και εκεί αποσκοπεί η προβολή της (αν και κατά την άποψή μου το ζήτημα στην ιστορία μας διευθετείται mutatis mutandis ήδη από τον 14ο αι., με την καταλυτική απάντηση του Αγ. Γρηγορίου Παλαμά στη διαμάχη του με τον Βαρλαάμ τον Καλαβρό: δεν έχουν σημασία τα ονόματα, αρκεί να συμφωνούμε στα πράγματα).

Ραντεβού την Τρίτη στις 20:30 στη Σχολή μετά τα μαθήματα. Το λεωφορείο κανονικά στις 23:30…

Δημοσθένης Αβραμίδης

Υγ. Ανάμεσα στους συνδέσμους περιλαμβάνω και την άποψη του «αιρετικού» Αμερικανού φιλοσόφου -ανάμεσα σε άλλα- Terence Mackenna που προσωπικά τη βρίσκω αναπάντεχη.
https://www.youtube.com/watch?v=MjX8TWmUPE4
http://www.biblionet.gr/book/78330/Roth,_Philip,_1933-/%CE%A4%CE%BF_%CE%B1%CE%BD%CE%B8%CF%81%CF%8E%CF%80%CE%B9%CE%BD%CE%BF_%CF%83%CF%84%CE%AF%CE%B3%CE%BC%CE%B1
http://www.cinemanews.gr/v5/movies.php?n=1544