Η εικαστική σκηνή έχει διευρυνθεί περισσότερο από ποτέ άλλοτε, με διεθνείς αφίξεις, διεθνείς επιμελητές και συμπράξεις κορυφαίων εγχώριων και ξένων φορέων. Τι θα κρατήσει κάποιος από τον πληθωρισμό του 2015; Η Popaganda επιλέγει τις 10 εκθέσεις που σημάδεψαν τη χρονιά που μάς αποχαιρετάει.

ameτρία
Mουσείο Μπενάκη, Πειραιώς

Ένας σκελετός αντίκριζε αυτάρεσκα το είδωλό του στον καθρέπτη. Στο φόντο καθρεφτιζόταν μια σημαία από την Κρητική Επανάσταση. Η συνεργασία του Μουσείου Μπενάκη και τουΔΕΣΤΕ γέννησε την πιο πρωτότυπη έκθεση της χρονιάς, η οποία μέσα από  τη δομή ενός λαβύρινθου δημιουργούσε και μάς πρότεινε  έναν «νέο κόσμο». Η πρώτη ύλη, ψηφίδες από την αρχαιότητα, το Βυζάντιο, τη μεταβυζαντινή, περίοδο, χαρακτικά περιηγητών του 19ου αιώνα, χάρτες,πολεοδομικά σχέδια, έργα της δεκαετίας του ’30, φωτογραφίες της Nelly’s, παραδοσιακά υφαντά, έργα σύγχρονης τέχνης, ό,τι δημιούργησε ο άνθρωπος από  τον 3ο αιώνα π.Χ. ως το σήμερα, αντλήθηκe από την προίκα των συλλογών του Μπενάκη: 70 περίπου τεκμήρια που συνδέθηκαν  με ισάριθμα έργα σύγχρονων καλλιτεχνών από τις συλλογές του ΔΕΣΤΕ.

Terrapolis
Γαλλική Σχολή Αθηνών

Ήταν η ωραιότερη έκθεση σε κήπο που έχει δει η πόλη, ενώ ήταν μια έκθεση με και για τέρατα!Η σύμπραξη του ΝΕΟΝ με τη Whitechapel Gallery του Λονδίνου άνοιξε για πρώτη φορά τον κήπο της Γαλλικής Σχολής Αθηνών προτείνοντας μια νέα «βιοηθική». Για αυτήν συνέπραξαν 37 ελληνες και ξένοι καλλιτέχνες δημιουργώντας ευφάνταστα  γλυπτά, εγκαταστάσεις και φιλμ με στοιχεία από τη μυθολογία, το αρχαίο δράμα και το ζωϊκό βασίλειο.

Numbers are prehistroric
Moυσείο Κυκλαδικής Τέχνης

Ο κορυφαίος της arte povera Μάριο Μερτς, ήρθε για πρώτη φορά με τα περίφημα igloo του στην Ελλάδα, και μας μίλησε την καταλληλότερη εποχή για την ελευθερία και τη «Γενική απεργία και διακήρυξη σχετικής πολιτικής δράσης σχετικά με την τέχνη», στην πιο ακτιβίστικη έκθεση της χρονιάς (από το ΝΕΟΝ, σε συνεργασία με το Fondazione Merz).

ΦΕΚ + τέχνη
Εθνικό Τυπογραφείο

Ανάμεσα στα μελάνια και τα χαρτιά εκτυλίσσεται η έκθεση με την οποία εορτάζονται τα εκατό πενήντα χρόνια από την ίδρυσή του Εθνικού Τυπογραφείου, στο Ναύπλιο, το 1825. Έχει  τεράστιο ενδιαφέρον ότι τα έργα αλληλοεπιδρούν με το αυθεντικό περιβάλον του ιστορικού κτηρίου, όπου εκτυλίσσεται η καθημερινή εργασία και η ζωή της υπηρεσίας. Ανάμεσα στα έργα που συναντάς διατρέχοντας διαδρόμους κι εισβάλλοντας εκεί που τυπώνεται η Εφημερίδα του Κράτους είναι και η προκλητική σύνθεση του Δημήτρη Σεβαστάκη με τις φιγούρες του Φώτη Κουβέλη, του Αντώνη Σαμαρά και του Βαγγέλη Βενιζέλου πίσω από  το δικό του αυτοπορτρέτο. Στην έκθεση συμμετέχουν επίσης ο Γιάννης Αδαμάκης, ο Μιχάλης Κατζουράκης, η Ρένα Παπασπύρου κ.ά.

Τ(ρ)όποι λατρείας
Μουσείο Μπενάκη, Πειραιώς

Πού λατρεύουν τον Θεό τους οι αλλόθρησκοι τούτης της πόλης; Ο Τάσσος Βρεττόςαναζήτησε τους αυτοσχέδιους τόπους λατρείας των μεταναστών και των προσφύγων που μας διαφεύγουν και τους κατέγραψε με το φωτογραφικό φακό του χωρίς εξωραϊσμούς. Κι εμείς ανακαλύψαμε χάρη σε ένα πρότζεκτ που ξεκίνησε το 2012  τόπους λατρείας σε  υπόγεια και ενοικιαζόμενα διαμερίσματα, πολυκατοικίες, γκαράζ, γήπεδα, πλατείες και αυλές, πρόχειρα καταλύματα και  ιδιοκατασκευές. Για ποιους κι από ποιους; Από ομάδες Βουδιστών, Μουσουλμάνων, Ινδουιστών, Σπιριτσουαλιστών και Χριστιανών διαφόρων δογμάτων και πολλαπλών εθνικών προελεύσεων (Αιθίοπες, Αφγανοί, Αιγύπτιοι, Πακιστανοί, Νιγηριανοί, Σενεγαλέζοι, Φιλιππινέζοι, Ινδονήσιοι, Ιρακινοί κ.ά.).

HEL(L)AS ΠΑΝΤΟΥ
Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης
(5η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης)

Αν παρακολουθεί κάποιος το έργο του διεθνούς έλληνα Κωνσταντίνου Ξενάκη γνωρίζει ότι δεν θα μπορούσε να υπάρξει ιδανικότερος χώρος για να εκτεθεί από ένα αρχαιολογικό μουσείο, ανάμεσα στις αρχαιότητες. Αιγυπτιακά ιδεογράμματα, γραφές, λίθινες στήλες, πήλινες πινακίδες, όστρακα και ταλισμανικοί σφραγιδόλιθοι αλληλοεπιδρούσαν  με σύγχρονα σήματα, χάρτες, βιβλία ή κώδικες του εικαστικού. Τα έργα του Ξενάκη κάλυπταν την δημιουργική περίοδο  πέντε δεκαετιών.

Digital Revolution
Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών

Ήταν η έκθεση που  ήρθε από το Κέντρο Τεχνών Barbican του Λονδίνου και το Μουσείο Tekniska της Στοκχόλμης, και ξετρέλανε όχι μόνο τους ενήλικες αλλά και τα μικρά παιδιά. Από το Pac-Man, το Super Mario και το Tetris μέχρι το Gravity και το Inception, από τονSteve Jobs και τον Steve Wozniak μέχρι την Επαυξημένη Πραγματικότητα και τη βιομηχανική επανάσταση του 3D printing, η πρωτοποριακή έκθεση στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών παρουσίασε με τον πιο διαδραστικό τρόπο την επίδραση της ψηφιακής τεχνολογίας στην εξέλιξη των Τεχνών, του design, της μουσικής, της μόδας, του κινηματογράφου και των video games.

Οι γυναίκες του Μαν Ρέι
Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Άνδρος

Η γυναίκα είναι από μόνη της ένα μεγάλο, ανεξάντλητο κεφάλαιο στο έργο του Μαν Ρέι -την ερωτεύτηκε, την ανέλυσε, την μεταμόρφωσε. Σε αυτό επικεντρώθηκε η έκθεση στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και της Ελίζας Γουλανδρή στην Άνδρο. Στο Χορό των μουσών -επώνυμων και ανώνυμων- της έκθεσης που σαγήνευε τον επισκέπτη παρήλαυναν, μεταξύ άλλων, η Πέγκυ Γκούγκενχάιμ, η Γετρούδη Στάιν, η Κοκό Σανέλ,  η Αβα Γκάρντνερ, η Λη Μίλερ και η Κατρίν Ντενέβ.

Εικαστική βιογραφία
Γκαλερί Ζουμπουλάκη

Μια βιογραφία με πρόσωπα που σημάδεψαν την ελληνική τέχνη, τα ελληνικά γραμματα  και την πολιτική (από τον Χαλεπά και τον Μπουζιάνη μέχρι τον Μπελογιάννη, τον Παναγούλη  και τον Τσίρκα) , και καταλήγει με τις βάρκες των προσφύγων και τον αυτόχειρα  Αίαντα, συνέθεσε ο Γιάννης Ψυχοπαίδης, στην πιο πολιτική εικαστική κατάθεση της χρονιάς.

Phantasmagoria
Kalfayan Galleries

Με την πιο «παρανοϊκή» εγκατάσταση του έτους παρενέβη ο τελευταίος ντανταϊστής των εικαστικών μας, ο Τάσος Παυλόπουλος, στη συγκυρία. Η σουρεαλιστική και αντι-φιλοσοφική ματιά στο μέλλον αποτελούνταν από χιλιάδες σχέδια πολλών δεκαετιών, με προφανείς αναφορές στα κολάζ του Κουρτ Σβίτερς ή του Ραούλ Χάουσμαν